‘Met gezonde, fitte mensen is het prettiger werken’

Nico Foppen is bestuurder bij CNV en drijvende kracht achter de samenwerking tussen de vakbond en de Nieuwe Lunch Cultuur. Vanuit zijn betrokkenheid bij bedrijven die sociale werkvoorzieningen (SW) bieden, ziet hij dagelijks wat voeding kan betekenen voor gezondheid en verbinding. “Gezonde, fitte mensen zijn minder vaak ziek, staan steviger in hun schoenen, hebben een beter humeur en een grotere belastbaarheid.”

Nico is als vakbondsbestuurder verantwoordelijk voor de cao Sociale Werkvoorziening en de cao Aan de slag (P-wetters). Daardoor komt hij veel in contact met SW-bedrijven. Daar ziet hij regelmatig armoede én gezondheidsproblemen bij medewerkers, die vaak fysieke en psychische en/of verstandelijke beperkingen hebben.

“De mensen die onder deze cao’s vallen, hebben een zodanige arbeidsbeperking dat zij niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen. Het gros verdient een salaris dat ergens tussen het wettelijk minimumloon (WML) en 120% WML ligt. Bovendien werkt een groot deel vanwege een lage belastbaarheid in deeltijd. Daardoor zijn ze aangewezen op een aanvullende uitkering en toeslagen.”

Ongezond is goedkoop

Weinig verdienen is al vervelend genoeg. Maar mensen met een laag inkomen, leven relatief ongezond. Nico: “Het goedkoopste aanbod in de Nederlandse supermarkten bestaat grotendeels uit ongezonde voeding.” Hij vindt het belangrijk dat ‘zijn’ mensen uit deze vicieuze cirkel komen; van je beroerd voelen als gevolg van een ongezonde leefstijl, die weer het gevolg is van onwetendheid, onmacht en financiële beperkingen.

“Ik geloof echt dat gezond, lekker en betaalbaar eten via het werk deze doelgroep enorm gaat helpen om stappen in de richting van een gezond, vitaal en gelukkiger leven te zetten. Daarnaast maak je gezonde voeding op deze manier heel concreet, omdat ze het letterlijk zien, ruiken en proeven – en dat is voor deze doelgroep heel belangrijk. Door concrete voorbeelden te geven met goede resultaten, des te meer kans dat het voorbeeld ook in de privésituatie zal worden gevolgd.”

‘Een gezonder, vitaler en fitter leven’

Binnen CNV heeft Nico het thema Gezonde lunch goed op de kaart gezet. Volgens hem past het initiatief van een gezonde lunch perfect bij de huidige taakopvatting van een vakbond. “We houden ons als vakbond nog steeds bezig met onze traditionele rol: het zorgen voor een eerlijke beloning, een goed pensioen en voldoende betaald verlof. Maar er is in toenemende mate aandacht voor wat ik ‘de hele mens’ zou noemen. Denk hierbij aan zaken zoals employability, een leven lang leren, duurzame inzetbaarheid en een goede werk-privébalans.”

“Gelukkig dringt het besef over het belang hiervan bij werkgevers ook steeds meer door. Het afspreken van duurzame inzetbaarheidsmaatregelen in cao’s is dan ook usance geworden. De ‘Gezonde Lunchcultuur’ zie ik nadrukkelijk als een mooie aanvulling hierop. Want laten we eerlijk zijn, ongezonde eetgewoonten tref je niet alleen aan in de SW-bedrijven. Het is alomtegenwoordig. Een geslaagd initiatief bij de SW-bedrijven zou daarom een mooie opmaat zijn naar een cultuurverandering in heel werkend Nederland.”

Daarnaast gelooft Nico dat er voor bedrijven veel winst te behalen is door hun werknemers gezonde voeding aan te bieden. “Met gezonde, fitte mensen is het prettiger werken. Ze zijn minder vaak ziek, staan steviger in hun schoenen, hebben een beter humeur en hun belastbaarheid zal groter worden. Doordat de werknemers het vaak moeilijk hebben en niet goed in hun vel zitten, zie ik voor hen als grootste winst een gezonder, vitaler en fitter leven. Dit gun ik ze heel graag!”

Samenwerken aan duurzame inzetbaarheid

Helaas lopen werkgevers nog te veel tegen fiscale problemen aan wanneer ze hun werknemers een gezonde maaltijd willen aanbieden. Nico vertelt dat er daarom langs twee sporen wordt gewerkt die elkaar versterken: de lobby en het begeleiden van bedrijven.

“Met de lobby willen we fiscaal mogelijk maken dat SW-bedrijven hun werknemers een gezonde, liefst gratis lunch kunnen aanbieden – zonder dat dit als loon wordt belast. Dat zou net zo’n preventieve maatregel moeten zijn als het verstrekken van bijvoorbeeld veiligheidsschoenen: gericht op gezondheid en duurzame inzetbaarheid. Tweede Kamerlid Thierry Aartsen is bezig met een initiatiefwetsvoorstel om het een en ander mogelijk te maken.”

Het starten van pilots bij enkele SW-bedrijven zou naar Nico’s idee een mooie opwarmer voor het wetsvoorstel zijn. “Die pilots zullen aantonen dat gezonde voeding echt werkt – met hogere productiviteit en minder verzuim als resultaat. Dat helpt weer om de politiek en publieke opinie mee te krijgen. CNV speelt hier een belangrijke rol in: we brengen werkgevers en werknemers bij elkaar, bouwen aan netwerken en zetten druk richting beleidsmakers om dit mogelijk te maken.”

Nico roept overheden en andere sociale partners daarom ook op om zich bij de Nieuwe Lunch Cultuur aan te sluiten, om ervoor te zorgen dat in 2030 gezond eten op het werk net zo gewoon is als het dragen van een veiligheidshelm of een ergonomische werkplek. “Doordat CNV, andere vakbonden en werkgevers verantwoordelijkheid hebben genomen in het zorgdragen van duurzame inzetbaarheid van werkenden, heeft dit zijn weerslag gevonden in onze arbeids- en Arbowetgeving en in alle cao’s. Alleen met elkaar kunnen we het ideaal werkelijkheid maken.”